Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliğinden:

SERBEST MUHASEBECİLER, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERCE TUTULACAK DEFTER VE KAYITLAR İLE MESLEK MENSUPLARININ BİLDİRİM MECBURİYETİ HAKKINDA YÖNETMELİK

(15 Temmuz 1992 tarih ve 21285 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır.)

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL HÜKÜMLER

AMAÇ

Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, serbest muhasebeciler, serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirlerin işlemleri dolayısıyla ve görevleri sırasında tutacakları defter ve kayıtlar ile meslek mensuplarının bildirime tabi işlemlerini belirlemektir.

KAPSAM

Madde 2- Bu Yönetmelik, meslek mensuplarının mesleki faaliyetleri ile ilgili işlemleri hakkında defter ve kayıt düzeni ile bildirim zorunluluğu olan konuları kapsamaktadır.

HUKUKİ DAYANAK

Madde 3- Bu Yönetmelik, 3568 sayılı Kanun’un 50/j maddesi hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır.

TANIMLAR

Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;

Kanun: 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nu,

Bakanlık: Maliye ve Gümrük Bakanlığı’nı,

Bakan: Maliye ve Gümrük Bakanını,

Birlik: Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliğini,

Odalar: Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odaları ile Yeminli Mali Müşavirler Odalarını,

Meslek Mensubu: Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşaviri,

Mesleki Faaliyet: Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavir ünvanı ile faaliyette bulunmayı,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

KAYIT DÜZENİ

DEFTERLER VE KAYIT DÜZENİ

Madde 5- Meslek mensupları, ilgili kanunlardaki defter, belge ve kayıt düzenlerine uyarlar.

GELEN-GİDEN EVRAK

Madde 6- Meslek mensupları, kendilerine gelen ve kendilerinin yolladığı ve mesleki faaliyetleri ile ilgili her türlü yazıyı bir gelen-giden evrak defterine kaydederler.

Bu defterlere, yazışmaların ilgili olduğu dosya sayıları yazılır ve yazı aslı ya da örnekleri ilgili dosyalarda saklanır.

DOSYA DÜZENİ

Madde 7- Meslek mensupları, gelen ve giden evrak ile mesleki faaliyetlerle ilgili, düzenlenmesi gerekli belgelerin örneklerini dosyalarda toplarlar. Dosyalara yıl başından sonuna kadar teselsül eden numaralar verilir.

Her mesleki faaliyet konusu için ayrı bir çalışma dosyası açılır. Çalışma dosyasının kapsamı Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte açıklanmıştır.

Genel konularla ilgili yazılar ayrıca dosyalanır.

Başka meslek mensuplarınca istenilen işlemler için de ayrı dosya açılır.

DİĞER KAYITLAR

Madde 8- Bu Yönetmelik gereği düzenlenen tutanak ve raporlar da gelen–giden evrak defterine yazılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

BELGE DÜZENİ

YAZIŞMALAR

Madde 9- Yazışmalar; ihtiyaç duyulan durumlarda hizmet sunulan firmaya, üçüncü şahıslara, diğer resmi olan ve olmayan kuruluşlara gönderilen yazılar ile gelen cevaplardır.

Yazışmaların meslek mensubunun imzasını ve varsa mührünü taşıması gerekir.

TUTANAKLAR

Madde 10- Yeminli mali müşavirlerin tasdik işlemleri ile ilgili olarak düzenleyecekleri tutanaklarda; bilgi verenin kimliği, tutanağın düzenlendiği yer ve tarihin bulunması zorunludur. Tutanaklar bilgi verenler ve yeminli mali müşavirler tarafından imzalanır ve mühürlenir.

YAZIŞMALARIN SAYILANDIRILMASI

11- Meslek mensuplarının yazışmalarına verecekleri sayılarda; meslek mensuplarının kısaltılmış ünvanı, sicil numarası ve giden evrak defteri Sıra Numarası yer alır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

EMANET PARA MAKBUZU

Madde 13- (22.8.1997 tarih ve 23088 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğin 1. Maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.)(*)

BEŞİNCİ BÖLÜM

RAPORLAMA SİSTEMİ

RAPOR TÜRLERİ

Madde l3- Meslek mensupları, yaptıkları çeşitli hizmetler dolayısıyla özet standart raporu, tasdik raporu, özel amaçlı rapor ve yardımcı rapor düzenlerler. Özel mevzuatla istenen diğer raporlar da ilgili hükümlere göre düzenlenir.

Raporların özellikleri ile standartları ve raporlara eklenecek cetveller Odalar Birliğince belirlenir ve ilan edilir.

Özet Standart Denetim Raporu; ayrıntılı denetim raporundan yararlanılarak düzenlenir. Bu rapor incelemenin kapsamını, genel kabul görmüş muhasebe ve standartları ile ilişkisini, mali tabloların gerçekliğini gösterir ve ilgililere verilecek özet bilgiyi içerir. Özet standart denetim raporunda muhasebe denetiminin kapsamı, yorumlama ve görüş bölümleri bulunur.

Ayrıntılı Denetim Raporu; denetim kapsamını, yapılışını, gerekli dipnotlarını, mali tabloları ve istatistik verileri içerir ve raporda tarih, dayanaklar, görüş ve imza bölümlerinin bulunması zorunludur.

Tasdik Raporları; ilgili Yönetmelikte belirtilen tasdik işlemleri dolayısıyla Yeminli Mali Müşavirlerin düzenledikleri raporlardır. Tasdik raporlarının kazıntısız, silintisiz ve açık ifadeleri içerir biçimde düzenlenmesi gerekir.

Tasdik raporlarının en az üç örnek düzenlenmesi zorunludur. Bu üç örneğin biri saklanır, ikisi hizmet sunulan firmaya verilir.

Özel Amaçlı Raporlar; meslek mensupları, hizmet verdikleri firmaların ya da resmi mercilerin isteğine uyarak yaptıkları denetimler sonunda özel amaçlı raporlar düzenlerler. Dönemsel raporlar bu tip raporlardan olup, aylık ya da üçer aylık bilgileri kümülatif olarak gösterirler.

Yardımcı Raporlar; mali analiz, denetleme ve tasdik işlemleri sırasında başka meslek mensuplarınca düzenlenmiş teknik ve mali raporlardır.

Meslek mensuplarınca denetim ve tasdik raporlarında, yardımcı raporlardaki bilgiler esas alınır.

RAPORLAMA İLKELERİ

Madde 14- Raporların kaç örnek düzenleneceği sözleşmelerde belirtilir. Raporlar, en az üç örnek düzenlenip iki örneği firmaya verilir. Bir örneği de meslek mensubunca ilgili dosyada saklanır. Raporların alınıp verilmesi tutanakla ya da rapor örneğine konulan şerhle yapılır. Rapor ekleri, raporun parçası olup tüm örneklerine eklenir.

Raporlarla ilgili olarak şu kurallara uyulur:

a) Raporlarda düzenleme amacı belirtilmelidir.

b) Yardımcı raporlar, ayrıntılı denetim raporları ve özet standart denetim raporları birbiriyle ilişkili ve uyumlu olmalıdır.

c) Raporlar kısa sürede hazırlanmalıdır.

d) Raporlar belirli standartlara bağlanmalıdır.

e) Raporların dili, maliye ve muhasebe dili olmalı ve raporlarda tablolar, grafikler ve benzeri elemanlar kullanılmalıdır.

ALTINCI BÖLÜM

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

GİZLİLİK

Madde 15- Meslek mensuplarının yaptıkları mali analiz, denetleme, tasdik işleri dolayısıyla düzenledikleri dosyalar gizlidir. Bu dosyalarla ilgili yazışmalar da gizli yapılır. Gerek duyulduğu takdirde ilgili Disiplin Kurulları ile Maliye ve Gümrük Bakanlığı, dosyaları incelemek üzere isteyebilir.

ÖRNEK ÇIKARMA

Madde 16- İş sahibi firmalar, meslek mensuplarından, daha önce yaptıkları mali analiz, denetleme ve tasdik işlerine ait raporlardan örnek isteyebilirler.

Söz konusu örnekler ücret tarifesindeki ücretin % 1’i karşılığında meslek mensuplarınca onaylanıp verilir.

Tasdikli rapor örnekleri, asılları gibi işlem görürler.

YÜRÜRLÜKTEN KALDIRMA

Madde 17- 2/1/1990 gün ve 20390 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Serbest Muhasebeciler, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirlerce Tutulacak Defter ve Kayıtlar ile Meslek Mensuplarının Bildirim Mecburiyeti Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

YÜRÜRLÜK

Madde 18- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

YÜRÜTME

Madde 19- Bu Yönetmelik hükümlerini Birlik Yönetim Kurulu Başkanı Yürütür.

--------------------------------------------------------------------------------

(*) (Kaldırılmadan önceki şekli)

EMANET PARA MAKBUZU

Madde 12- Meslek mensupları,

a) Müşteriden alınan iş giderleri, yolluklar ve konaklama giderleri ve diğer gider karşılıkları için alacakları paralar,

b) Müşteri adına iş sözleşmesi gereği yaptırılacak vergi, resim, harç, SSK primi, Bağ-Kur primleri,

c) Müşteri adına 3. kişilere ödeme yapmak üzere alınan mali değerler (para, çek, senet, menkul değerler ve benzeri)

d) Müşteri adına sözleşme hükümleri gereği yapılacak devir ve temlikler,

e) Müşteri adına alınmış iade edilmesi gereken her türlü paralar,

için bağlı bulunduğu oda tarafından her sayfası onaylı "Emanet Para Makbuzu" kullanmak zorundadır. Emanet Para Makbuzunda en az aşağıdaki bilgilerin bulunması zorunludur:

1- Parayı verenin adı, soyadı, adresi,

2- Vergi dairesi ve sicil numarası,

3- Hangi maksatla alındığı,

4- Paranın miktarı,

5- Teslim alanın adı ve soyadı.