Maliye ve Gümrük Bakanlığından:

SERBEST MUHASEBECİLER, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER SINAV KOMİSYONLARININ ÇALIŞMA USULLERİ; SINAV ESASLARI VE SINAV KONULARI HAKKINDA YÖNETMELİK(*)

(20 Eylül 1989 tarih ve 202538 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.)

GENEL HÜKÜMLER

AMAÇ

Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı Kanun'un Geçici 4. maddesine göre serbest muhasebeciler, serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirlerin meslek içi eğitimde ve mesleki yeterlik sınavında tabi olacakları esaslar ile sınav konuları ve sınav komisyonlarının çalışma usullerini düzenlemektir.

KAPSAM

Madde 2- Bu Yönetmelikle; staj sırasında yapılacak değerlendirme sınavı ile staj süresi ve en az 10 yıllık serbest muhasebeci mali müşavirlik çalışması sonunda yapılacak yeterlik sınavları ile ilgili sınav komisyonlarının çalışma usul ve esasları ve sınavların hazırlanış, yapılış, değerlendirme usulleri; sınavlarla ilgili diğer hususlar düzenlenmiştir.

HUKUKİ DAYANAK

Madde 3- Bu Yönetmelik, 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nun 50. ve Geçici 4. maddelerine göre hazırlanmıştır.

KAVRAMLAR

Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;

Kanun: 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik,Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nu,

Birlik: Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği'ni,

Odalar: Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odaları ile Yeminli Mali Müşavirler Odalarını,

Serbest Muhasebeciler: Kanun'un 2/A,/a maddesinde belirtilen işleri yapan ve 4. maddesindeki genel şartlar ile 5/B maddesindeki özel şartları taşıyan meslek mensuplarını,

Geçici Kurul: Kanun'un Geçici 4. maddesi uyarınca Maliye ve Gümrük Bakanı tarafından oluşturulacak Kurulu,

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler: Kanun’un 2/A/a- b-c maddesinde belirtilen işleri yapan ve 4. maddesindeki genel şartlar ile 5/A maddesindeki özel şartları taşıyan meslek mensuplarını,

Yeminli Mali Müşavirler: Kanun'un 2/B maddesindeki iş¬leri yapan ve 4. maddesindeki genel şartlar ile 9. maddesindeki özel şartları taşıyan meslek mensuplarını,

Sınav Komisyonu: Kanun'un 7. maddesinde belirtilmiş olan komisyon ve Odalar ve Birlik faaliyete geçene kadar; Kanun'un Geçici 4. maddesindeki komisyonu,

Sınav: Serbest muhasebeci mali müşavirler için staj süresince yapılan çalışmaların değerlendirilmesinde; staj sonunda mesleğin ifasına yeterliğin ölçülmesinde ve yeminli malı müşavirler için yeterliğin ölçülmesinde Kanun'un 7. maddesinde belirtilen sınav komisyonlarınca yapılan sınavlarını,

ifade eder.

SINAVLARA DAİR ESASLAR

TEMEL ESASLAR

Madde 5- a) Serbest muhasebeci mali müşavir olacakların; staj süresince başarılı olma ve yeterliğinin ölçülmesinde ve mali müşavir olacakların yeterliğinin ölçülmesinde sınava tabi tutulmaları ve sınavlarda başarılı olmaları esastır.

b) Sınavlar; serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirlerin her biri için genel ve özel şartlar ile mesleklerin gerektirdiği diğer nitelikler nazara alınarak düzenlenir.

c) Yazılı olarak yapılacak sınavlarda gizlilik esastır.

d) Sınavlarla ilgili sair hususlar Birlikçe belirlenir.

SINAVLARA TABİ OLMAYANLAR

Madde 6- Kanunun;

a) 5/A/c ve Geçici 2. maddelerinde zikredilen serbest muha¬sebeci mali müşavirler,

b) 5/B ve Geçici 1. maddesindeki serbest muhasebeciler,

c) 8. maddesindeki yabancı serbest muhasebeci mali müşavirler,

d) 9. maddesinin son fıkrasındaki ve Geçici 3. maddesindeki yeminli mali müşavirler,

e) Geçici 5. maddesindeki meslek mensupları, sınava tabi olmazlar.

SINAV TÜRLERİ

Madde 7- a) Ara Yeterlilik sınavı: Staj sırasında birinci yılın sonunda sınav komisyonları tarafından yapılan sınavdır.

b) Yeterlik sınavı: Serbest muhasebeci mali müşavirlik için 2 yıllık staj sonunda; yeminli mali müşavirlik için ise en az 10 yıllık serbest muhasebeci mali müşavirlik dönemi sonunda tüm konularda ayrı ayrı olmak üzere yapılan sınavdır.

SINAV SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Madde 8- a) Serbest muhasebeci mali müşavirlikte;

1) Stajın birinci yılı sonunda yapılacak ara yeterlik sınavında 100 puan üzerinden alınan not,

2) Staj süresi sonunda; yanında staj yapılan meslek mensubunun bağlı olduğu odaya staj yönetmeliğindeki değerlendirme formu ile 100 puan üzerinden yazılı olarak bildireceği yetişme notu,

3) Staj süresinin sonunda yapılan yeterlik sınavında başarılı olmak için ayrı ayrı konularda 100 puan üzerinden en az 50 puan alınmak şartıyla tüm konuların ayrı ayrı puanları, toplanır. Aritmetik ortalaması alınır. Başarılı sayılmak için bu ortalamanın 100 puan üzerinden en az 60 puan olması gerekir.

Durumları gereğince ara yeterlik sınavı notu veya yetişme notu bulunmayanlarda, bu hususlar aritmetik ortalamanın hesabında dikkate alınmaz.

b) Yeminli mali müşavirlikte; Yeterlik sınavında başarılı sayılmak için, ayrı ayrı sınav konularından 100 puan üzerinden en az 50 puan alınması şartıyla sınav konularından alınan puanların ortala¬masının en az 65 puan olması gerekir.

SINAV ZAMANLARI

Madde 9- Geçici Kurul; değerlendirme ve yeterlik sınavlarını Nisan, Ağustos ve Kasım aylarında yapar. Sınav günleri ve yerleri sınav gününden en az bir ay önce Resmi Gazete'de ve odaların ilan tahtalarına asmak suretiyle ilan edilir.

SINAVA KABUL ŞARTLARI

Madde 10- Sınavlara gireceklerin Kanun'un 4. maddesindeki genel ve 5, 8, 9, 45, 48/c-d-e, 49. maddelerindeki özel şartları taşımaları esastır. Bu genel ve özel şartlar; her sınav dolayısıyla yapılacak ilanlarda ayrıca belirtilir.

ARANACAK BELGELER

Madde 11- Sınav komisyonlarınca oluşturulacak sınav dosyalarına konulmak üzere; sınava gireceklerde müracaat formuna ek olarak aşağıdaki belgeler istenir.

a) Yeni başlayanlar hariç, vergi mükellefiyet tesis tarihini ve affa uğramış olsa dahi vergi kaçakçılığı ve kaçakçılığa teşebbüs suçundan dolayı hüküm giymiş olup olmadığına dair belge,

b) Sınava hangi yabancı dilden gireceğini belirtir dilekçe, (yalnız yeminli mali müşavirler için),

c) Cumhuriyet Savcılığından alınacak sabıka kaydı belgesi,

d) Sınav komisyonlarınca istenmesine gerek bulunacak sair belgeler.

Sınav dolayısıyla; aday meslek mensubunun dosyası; yanında staj yapılan meslek mensuplarının kanaatini belirten her yıl için ayrı ayrı düzenlenmiş değerlendirme formları; Geçici Kurulca kurulmuşsa ilgili odalardan aksi halde ilgili Değerlendirme Komisyonlarından temin edilip değerlendirilmek üzere sınav komisyonlarına gönderilir.

SINAVLARIN UYGULANMASINA DAİR ESASLAR

MÜRACAAT

Madde 12- Müracaatlar; sınav günü ve yerini belirten ilanı müteakip, belirtilen süreler içinde, Birliğe dilekçe ile ve önceki maddede belirtilen belgeler eklenmek suretiyle, doğrudan veya taahhütlü mektupla yapılır. Postadaki gecikmeler dikkate alınmaz.

MÜRACAATLARIN İNCELENMESİ

Madde 13- Müracaatlar; Geçici Kurul tarafından sınava girebilmek için gerekli şartların mevcut olup olmadığı açısından incelenir.

Şartları taşıyanlara, fotoğraflı sınava giriş belgesi verilir. Şartları taşımayanlara durum bir yazı ile bildirilir.

SINAV KOMİSYONLARI

Madde 14- Sınav komisyonlarının kuruluş ve işleyişi; Kanun'un 7., 10. ve Geçici 4. maddesinin son fıkrası ile "Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Geçici Kurulu ile Değerlendirme ve Sınav Komisyonlarının Kuruluşu ve Çalışma Esaslarına İlişkin Yönetmelik'in 11, 12 ve 13. maddelerindeki esaslara göre yürütülür. Gerekli hallerde bu esaslara göre birden fazla sınav komisyonu kurulabilir.

Sınavların hangi illerde yapılacağını Geçici Kurul belirler. Bu illerde sınav, Geçici Kurul tarafından belirlenecek yetkililerin denetim ve gözetiminde yapılır.

Sınav komisyonu üyeleri; sınavdan 7 gün önce bir araya gelerek sınav sorularını hazırlarlar. Buna ait soru kağıtları; tüm sınav komisyonu üyelerince imzalanır.

Sınav soruları yeterince çoğaltılıp; her bir konuya ait mühürlü zarflara konularak saklanır ve sınav mahalline yollanır. Geçici Kurul, sınavların güvenlik içinde yapılması için gerekli tedbirleri alır ve uygular.

SINAV KONULARI

Madde 15- Sınavlar; Meslek gruplarına göre değişen sınav konularında yapılır. Buna göre;

a) Serbest muhasebeci mali müşavirlik;

1) Muhasebe ve İstatistik, (Ticari Muhasebe ve Bilanço, Banka ve Sigorta Muhasebesi, Maliyet Muhasebesi, Şirketler Muhasebesi, Mali Tablolar Analizi, Genel İstatistik)

2) Genel Hukuk, (Borçlar Kanunu, Ticaret Kanunu, İcra-İflas Kanunu, Bankalar Kanunu)

3) Vergi Hukuku, (Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Katma De¬ğer Vergisi, Vergi Usul Kanunu, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun)

4) Dış Ticaret ve Kambiyo Mevzuatı,

5) Sosyal Güvenlik Hukuku, (Sosyal Sigortalar Kanunu, Bağ¬-Kur Kanunu, Emekli Sandığı Kanunu)

6) Denetim ve Raporlama,

b) Yeminli mali müşavirlikte;

1) İktisat ve Maliye, (Genel İktisat, İşletme İktisadı, Uluslararası İktisat, Maliye Teorisi ve Politikası)

2) Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Uygulaması,

3) Türk ve Avrupa Topluluğu Vergi Mevzuatı,

4) İhtisas Muhasebesi (Banka ve Sigorta Muhasebesi, Şirketler Muhasebesi, Maliyet Muhasebesi)

5) Denetim, Raporlama ve Revizyon,

6) Gümrük Kanunu ve İdari Yargılama Mevzuatı,

7) Yabancı dil, (İngilizce, Fransızca, Almanca dillerinden birinden yabancı dilden Türkçe'ye mali konularda çeviri biçiminde yapılır)

konularında sınav yapılır.

Sınav günleri ve süreleri Geçici Kurulca belirlenir.

SINAVLARIN YÜRÜTÜLMESİ

Madde 16- Sınava giriş belgesi olmayanlar sınava alınmazlar.

Sınavlar; duyurulan saatlerde başlar ve biter.

Yazılı sınav soruları; sınav yetkililerinin huzurunda, sınav mahallinde mühürlü zarflardan çıkarılır. Durum, bir "Sınava başlama tutanağı" ile tespit edilir.

Sınavlarda; köşesi kapanabilir ve mühürlenmiş özel kağıtlar kullanılır.

Sınavlarda kopya çekenler ve verenler veya kopya çekme teşebbüsünde bulunanlar hakkında tutanak düzenlenerek ilgilinin sınavı geçersiz sayılır ve bu kişiler sınav mahallinden çıkarılır. Bunlar, bir daha meslek sınavlarına alınmazlar.

Sınavın bitiminde, bitiş saatini, sınava girenlerin sayısını, kaç kağıt kullanıldığını gösteren son bir tutanak düzenlenir ve sınav yetkilileri ile sınavı son terk eden aday tarafından imzalanır.

DEĞERLENDİRME

Madde 17- Sınav komisyonları; bu Yönetmeliğin 8. maddesinde belirtilmiş notlama yöntemine göre cevap kağıtlarını ve sınav sorusunu notlandırır ve değerlendirir.

Sınav kağıtlarında her sorunun notunun ayrı ayrı verilmesi esastır.

Bunların toplamından o konudaki yazılı sınav notu ortaya çıkar. Sınav komisyonları adayların her sorudan aldıkları notları ve toplam sınav notunu, cetvel halinde tespit eder ve bu cetveller sınav evrakı ile birlikte saklanır.

Sınav komisyonları; sınava girenlerin ara yeterlik, yetişme ve yazılı notlarını ayrı bir cetvelde gösterirler. Başarılı olanlar ve olmayanlar bu cetvelde ayrıca belirtilir.

Sınav sonuçları, sınavların bitiminden itibaren bir ay içinde başarı listesi ile ilan edilir.

SINAV SONU İŞLEMLERİC

Madde 18- Geçici Kurul, ara yeterlik sınav sonuçlarını ilgiliye yazılı olarak bildirmekle beraber; ilgilinin meslek dosyasına konulmak üzere, bağlı olduğu oda kurulmuş ise oda'ya gönderir. Oda kurulmamışsa Geçici Kuruldaki meslek dosyasında muhafaza edilir. Geçici Kurul, yeterlik sınavında başarılı olanlara, mesleği icra edebileceklerine dair belge verir. Başarısız olanlara da aldığı notla birlikte durumu yazılı olarak bildirir.

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

SINAVLARIN GEÇERSİZ SAYILMASI

Madde 19- Sınavlara katılanlardan genel ve özel şartları taşımadıkları sonradan anlaşılanların sınavları geçersiz sayılarak, haklarında sınava dayalı olarak yapılmış işlemler iptal edilir. Bu durumda olanlar hiçbir hak talebinde bulunamazlar.

Gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tespit edilenler hakkında ayrıca, Türk Ceza Kanunu'nun ilgili hükümlerinin uygulanması için Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur.

Sınavlarda sorulacak soruların önceden bilindiğinin tespiti ha¬linde, sınavlara katılanların tümü için geçerli olmak üzere, sınav iptal edilir.

SINAV SONUÇLARINA İTİRAZ

Madde 20- Sınava katılanlar; sınav sonuçlarına yazılı olarak itiraz edebilirler. İtirazlar, sonuçların ilgiliye bildirim tarihinden itibaren 7 gün içinde bir dilekçe ile Geçici Kurula yapılır. Bu itirazlar, Geçici Kurulca en geç 15 gün içinde incelenip karara bağlanır ve sonuç itiraz edene yazılı olarak bildirilir.

İtirazı reddedilen kişi, Maliye ve Gümrük Bakanlığına başvurabilir. Başvuru üzerine Maliye ve Gümrük Bakanlığı itiraz ile ilgili gerekli incelemeyi yapar ve nihai kararı verir.

TEKRAR SINAVA GİREBİLME

21- Serbest muhasebeci mali müşavirlik yeterlik sınavında başarılı olamayanlar, sınav sonuçlarının ilan tarihinden itibaren en çok 3 yıl içinde üç sınava daha girebilirler. Bu sınavlar 100 üzerinden 60 puandan az not alınan konuları kapsar.

Yeminli mali müşavirlik yeterlik sınavında başarılı olamayanlar, sınav sonuçlarının ilan tarihinden itibaren en çok 2 yıl içinde iki sınava daha girebilirler. Bu sınavlar 100 üzerinden 65 puandan az not alınan konuları kapsar.

Bu ek sınav haklarını süresi içinde kullanmayanlar veya bu sınavlarda da başarılı olamayanlar bir daha meslek sınavlarına alınmazlar.

SINAV BELGELERİNİN SAKLANMASI

Madde 22- Başarılı olanların Sınav belgeleri, ilgililerin meslek odalarındaki özlük dosyasında saklanır.

Başarısız olanlarla ilgili sınav belgeleri ise Birlikçe 3 yıl süre ile saklanır.

SINAV GİDERLERİ

Madde 23- Sınava gireceklerden, miktarı Geçici Kurulca belirlenecek bir meblağ, sınav giderleri karşılığı olarak alınır.

Geçici Madde 1- Birlik kurulup, yönetmeliği yayınlanıncaya kadar, bu yönetmelik hükümleri uygulanır.

YÜRÜRLÜK VE YÜRÜTME HÜKÜMLERİ

YÜRÜRLÜK

Madde 24- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

YÜRÜTME

Madde 25- Bu Yönetmelik hükümlerini Maliye ve Gümrük Bakanı yürütür.